TASARIMIN ÖMÜR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Diğer makalelerde belirttiğimiz “ekonomik ömür “ve “güvenli kullanım” üzerine etki eden tüm olumsuz etkenlerin bertaraf edilmesi, doğru malzemenin iyi bir tasarım ile birleştirilmesi ile mümkündür.

Şimdi servis regülatörlerinde uygulanan iki farklı tasarım felsefesinin “güvenlik” ve “ekonomik ömür üzerine etkilerini inceleyelim. Çünkü “güvenli “ve “ekonomik” kulanım birbirine bağlı kavramlardır.

C.1.Tasarım ile Yüksek basınç risklerinin bertaraf edilmesi

Diğer makalelerde detaylarıyla bahsettiğimiz üzere yüksek basınçtan kaynaklanan riskler regülatör için en önemli “güvenlik” ve “ömür” sorununu oluşturmaktadır.

Regülatörün yüksek basınca maruz kalan bölümlerinin alanı tasarım ile mümkün olan en küçük hale getirilmeli, eğer mümkün değil ise ilave tedbirler alınarak uzun dönemdeki kaçak riskleri azaltılmalıdır. Aşağıda 2 farklı (Şekil 1 ve Şekil 2 ) ürünün 1. Kademe tasarımları görülmektedir.

Şekil 2’deki muadil ürün tasarımında giriş basıncı doğrudan regülatör içerisine girmekte, buradaki plastik parçalara ve geniş SSV yüzeyine veya onun yerinde bulunan kapak yüzeyine etki etmektedir.

Şekil 1’deki Gazkon tasarımında ise, giriş basıncı regülatöre girmeden, henüz giriş bağlantısının içerisinde 300 mbar seviyesine düşürülmektedir. Bunun doğal sonucu olarak, çıkış tarafına “yüksek basınç” geçiş riski ortadan tamamen kaldırılarak “güvenli” bir kullanım sunar. Diğer yandan 1. Kademe kapak ve vidalarına herhangi bir basınç yükü gelmediği için, zamanla kaçak vb. riskleri ortadan kaldırarak “servis” ihtiyacını kaldırmış olur. Bu da “uzun ekonomik ömür “için en önemli faktördür.

Diğer bir tasarım sorunu, 1. Kademe regülasyon milinin basınca karşı dengelenme sisteminde görülür. Aşağıdaki üründe görüleceği üzere, 1. Kademe mili, arkasına alınan “giriş” basıncı ile dengelenmiştir. Bu sistemde giriş basıncı arttıkça 1. Kademe mili açma yönünde itildiği için, özellikle 1.1.2 bölümünde bahsettiğimiz “şebeke kaza basıncına” maruz kalması halinde sızdırmaz olarak kapatamaz hale gelerek giriş basıncını çıkışa kadar iletme riski taşımaktadır. Bu yüzden bu tür bir regülasyon sistemi içeren servis regülatörlerinin mutlaka “SSV” güvenlik ünitesi ile donatılması gerekir(Şekil 3). Piyasada çok karşılaşılan hali ile, bu tür ürünlerin SSV sinin kaldırılarak kullanılması son derece tehlikeli riskleri içerir.

Ancak Şekil 1’deki tasarımdaki gibi, gaza temas etmeyen bir 1. Kademe kapağı tasarımı kullanılır ise. Kapak korozyona uğrasa dahi, herhangidir dış kaçak vb. gerçekleşmesi imkânı yoktur. Bu da “ekonomik kullanım ömrünü” uzatacak bir etkendir.

C.3.Tasarım ile İç kaçak risklerinin bertaraf edilmesi

Regülatörde iç kaçak oluşturduğu güvenlik riskinin yanı sıra, güvenlik donanımlarının devreye girmesine yol açtığı için, “servis” ihtiyacı doğurarak “ekonomik kullanım” ömrünü azaltan bir etkiye de sahiptir. Bu nedenle önemli olan, iç kaçak riskinin SSV gibi güvelik donanımı ile bertaraf edilmesi değil, tasarım ile iç kaçak riskinin tamamen ortadan kaldırılmasıdır. Böylece hiç servis ihtiyacı olmayacağı için, “uzun ekonomik ömür” sağlanmış olur.

Şekil 1 ve Şekil 3’deki iki farklı tasarıma bu açıdan bakılır ise, görüleceği üzere Şekil 3’deki SSV’li tasarımda çıkışa basınç geçmesine yol açabilecek sinyal kanalları veya arıza yapması halinde sızdırabilecek hareketli O-ringler vardır. Bu nedenledir ki zaten, riski bertaraf etmek için SSV ünitesi eklenmiştir.

Diğer taraftan Şekil 1’deki tasarımda ise, giriş basıncını çıkışa taşıyan hiçbir sinyal kanalı ya da kaçak yapacak O-ring vb. yoktur. Aynı zamanda, hareketli bir O-ring sistemi olmadığı için iç kaçak riski de yoktur. Bu sebepledir ki, SSV ihtiyacı da yoktur. Bu da servis ihtiyacı yaratmayacağı için, güvenli bir kullanımı “uzun ekonomik ömür” ile kullanıcısına sunar.

Kullanıcılara Tavsiyeler

Yukarıdaki açıklamalardan özetle, bir regülatörün “güvenli” ve “uzun ekonomik ömürlü” kullanımı için; ezberlenmiş bir takım tasarım ve kalıpların dışına çıkılarak, doğru bir felsefe ile ve doğru malzemeler kullanılarak tasarlanması gerektiği açıktır.

Bugün için gözün alışkın olduğu birbirinin kopyası ürünlerin aslında “güvenli” ve “uzun ömürlü” kullanım açısından çok da doğru olmadığı. Yine kulağa başlangıçta doğruymuş gibi gelen SSV’li regülatör yaklaşımının, özellikle servis regülatörü için “güvenli “ve “uzun ömürlü” bir ekonomik çözüm olmadığı açıktır.

Ülkemizin koşullarını ve kullanım ihtiyaçlarını anlayarak 30 yıldır elde ettiği tecrübeleri bu sektöre faydalı hale getirmekte firma olarak en önemli misyonumuzdur. Bu misyondan hareketle sektörümüze katkıda bulunmak amacı ile hazırladığımız çalışmanın, gaz dağıtımcı firmalara faydalı olması ve ülkemize ekonomik bir kazanım sunması da en büyük arzumuzdur.